Afgelopen maanden zie ik steeds meer volwassenen in mijn omgeving het puzzelen weer oppakken. Hoogste tijd om deze trend onder de loep te nemen, maar natuurlijk wel met een bookish tintje.

Geschiedenis van de legpuzzel

Historici gaan ervan uit dat rond 1760 de legpuzzel is uitgevonden door de Londense kaartenmaker John Spilsbury. Hij bedacht het idee om een landkaart op een dunne houten plaat te plakken en uit te zagen op de lands- en provinciegrenzen. Dit met als reden om het leren van geografie, in de tijd van de ontdekkingsreizigers, te vereenvoudigen. Na 1775 werden er ook andere onderwerpen zonder leerdoel als puzzel ontworpen.

Vanaf circa 1920 wordt de naam Jig-Saw puzzle gebruikt. Deze naam is afgeleid van de figuurzaag waarmee de puzzels werden gezaagd. De naam bleef zelfs behouden nadat de puzzels voortaan uit karton gestanst werden. In het Engels is men vanaf 1940 alleen nog het woord jigsaw gaan gebruiken. In Nederland sprak men indertijd eerst van legkaart en daarna van legpuzzel. En sinds bedrijven puzzels internationaal zijn gaan produceren staat er standaard op de dozen PUZZLE en gebruikt men overal ter wereld vooral nog het woord puzzel.

Hoe wordt een puzzel gemaakt?

Allereerst wordt er een poster gemaakt. Deze wordt in de fabriek op karton gelijmd, die daarna ongeveer vier dagen moet drogen. Na deze droogtijd wordt de kartonnen puzzelplaat in een stansmachine gelegd. Het aantal stukjes wordt bepaald door de gekozen stansvorm. De puzzel is zo gesneden dat hij niet uit elkaar valt. Een volgend apparaat haalt de stukjes uit elkaar en verpakt ze in een zak of doos. Zo simpel kan het maken van een puzzel dus zijn.

Bookish voorbeelden

Kinderpuzzels van Nijntje en Rupsje Nooitgenoeg waren er al jaren. Maar ondertussen zijn er ook aardig wat bookish legpuzzels voor volwassen op de markt gekomen. Hieronder toon ik enkele mijn persoonlijke favorieten die in Nederland te vinden zijn.

Bookopolis

Zelf heb ik een kleine puzzel (100 stukjes) van The New Yorker in huis. Deze en andere New Yorker puzzels zijn o.a. te vinden bij boekhandel Scheltema in Amsterdam. Ook zag ik dat de American Book Center en Waterstones in Amsterdam puzzels met een bookish tintje verkopen.

The Bookshop

Een van de mooiste boekwinkels ter wereld bevind zich in Porto, Portugal. Zet een bezoekje aan Livraria Lello op je bucket list, maar weet dat voor nu je deze boekwinkel ook als puzzel van 1000 stukjes vanuit thuis van dichtbij kunt bewonderen.

De bibliotheek van Jan van Haasteren

De puzzels van Jan van Haasteren staan bekend om de komische chaos in een bepaalde situatie. Zo niet anders in de 1000 stukjes tellende bibliotheekpuzzel. Ps Ik denk de haaienvin die in iedere Jan van Haasteren puzzel voorkomt al gevonden te hebben. En dat nog zonder te puzzelen 🙂

Boekenregenboog

Mijn droom is nog altijd om thuis een regenboog boekenkast te maken. Ik zou alvast kunnen beginnen met deze kleurige boekenpuzzel. De doos ‘I’d rather be reading‘ met 1000 stukjes zag ik bij de American Book Center in Amsterdam.

3D en 4D Harry Potter puzzels

Wat in de algehele puzzelwereld nu helemaal in is, zijn de 3D puzzels. Ik heb mijn oog laten vallen op de Diagon Alley 3D puzzel van 450 stukjes. Dit soort puzzels heb ik nog nooit gemaakt, maar ik ben er wel ontzettend benieuwd naar of het iets voor mij is. Wrebbit heeft nog verschillende andere 3D Harry Potter puzzels ontworpen.

Door mijn puzzel speurtocht ontdek ik vandaag dat er zelfs 4D puzzels bestaan, zoals bijvoorbeeld deze Wizarding World puzzel bestaande uit 892 stukjes. Helaas komen dit soort puzzels met een aardig prijskaartje, maar wat ziet het er schitterend uit.

Mocht je nog op zoek zijn naar een andere puzzel, kijk dan ook eens bij mijn favoriete Engelse webshop The Literary Gift Company. Of op mijn Pinterest-pagina Bookish Puzzles.