Sinds vorig jaar zit er weer een stijgende lijn in de boekenverkoop. Daaruit concludeer ik dat mensen weer meer boeken in hun bezit hebben om zelf te lezen. Maar hoogstwaarschijnlijk worden deze boeken ook uitgeleend. Maar is het voor de lener ook duidelijk dat het jouw boek betreft? Dit is eenvoudig opgelost met een exlibris – een eigendomsmerk – in je boek.

Wist je dat…

• het exlibris al uit de vijftiende eeuw stamt? De oudst bekende voorbeelden dateren uit circa 1470-1480. Voor die tijd waren het boekrijmpjes met als moraal dat diefstal een zonde is en voorzien van een Middeleeuwse vervloeking. In de zestiende eeuw drong het gedrukte boekmerk als afbeelding, familiewapen of naam door. En vanaf de 19e eeuw werd dit gebruik door welgestelde burgers overgenomen.
• de exlibris veelal in opdracht door ambachtslieden en kunstenaars gemaakt werden? Het zijn ware kunstwerken op zich en vaak is de kunststroming of het tijdsbeeld duidelijk herkenbaar. In de negentiende en twintigste eeuw nam het verzamelen van deze labels toe. En tegenwoordig is het nog steeds een actueel verzamelitem, zoals bij de Universiteit van British Columbia (Canada) of The Library of Congress (USA).  
• er zelfs een Nederlandse vereniging voor exlibris is? Kijk eens op de website van deze vereniging.

Foto: © Véronique

Variaties

Natuurlijk kun jij ze ook gaan verzamelen, maar je kunt ze dus ook gaan gebruiken waar ze voor bedoeld zijn. Je kunt oude tijden laten herleven met de vervloekingen. Mogelijk een gave trend voor Fantasy-liefhebbers. De niet-persoonsgebonden eigendomsmerken met meer algemene afbeeldingen, waarbij met de hand de eigen naam kan worden bijgeschreven, zijn populair. Maar met de moderne technieken is het zeer eenvoudig om een persoonlijke versie te maken.

De variaties zijn:

1. De traditionele exlibris. Een label met een beeldmerk en je (zelfgeschreven) naam om in het boek te plakken (met lijm).
2. De moderne variant is een boeksticker. Zeer eenvoudig te bevestigen in het boek en met behulp van de computer gemakkelijk zelf aan te passen met een eigen beeldmerk en naam.
3. Een stempel. Je kunt een stempel met je eigen naam laten maken of een kant-en-klaar stempel kopen waar je later je naam nog zelf in moet schrijven. ps Vergeet niet dat de inkt nog moet drogen voordat je gaat schrijven of het boek dicht doet, anders krijg je lelijke vlekken. 
4. 

   Foto: © Véronique

   En een chique manier vind ik zelf het gebruik van een preegstempel (ook wel reliëfstempel of blinddruktang genoemd). Hiermee druk je als het ware je merk in de pagina. Ook te gebruiken om je briefpapier en enveloppen te personaliseren. Zoek eens via Google op “preegstempel” voor de mogelijkheden en de prijzen. 

Verkrijgbaar

Of het nu voor jezelf is of als cadeau voor iemand anders. Ga op zoek naar een mooi label of stempel die bij jou (of het cadeau) past. Hierbij tip ik je alvast enkele mogelijkheden:

Bron: www.meerleuks.nl

Het merk Cavallini & Co maakt erg mooie papierproducten, zo ook enkele exlibris stickers. Momenteel zijn de varianten hond, uil, Eiffeltoren en wereldkaart verkrijgbaar (€ 8,95). Ieder pakje bevat 18 boekstickers.

Bron: www.leesletters.nl

Kijk eens bij de webshop Leesletters, deze heeft een tiental verschillende exlibris stickers. Verschillende dieren (olifant, eekhoorn, haas, etc), bloemen en objecten. Een simpele variant (Dit boek is van …) is voorzien van een gomlaag en bevat zelfs 50 stuks (€ 6,25). Ook The Literary Gift Company heeft een twintigtal verschillende bookplates, zoals ze in het Engels genoemd worden. Ieder pakje bevat 25 kaartjes met gomlaag (€ 3,51 per set).

Bron: www.leesletters.nl

Blossom Books heeft een stempelset (€ 7,95) uitgebracht. Een van de stempels bevat de tekst Dit boek is van … Bij dit setje zit een zwart inktkussen. Maar als amateur-stempelaar wil ik graag 2 tips meegeven wanneer je jouw waardevolle boeken gaat stempelen. 1) Kies voor kwalitatief goede inkt (bijvoorbeeld het merk Versafine en beschikbaar in vele kleuren) en 2) druk niet de stempel in de inkt, maar juist andersom. Druk het inktkussen voorzichtig op de stempel, op deze manier zie je beter of de gehele stempel van inkt is voorzien en voorkom je vlekken.

Bron: www.janeausten.nl

Jane Austen fans moeten er snel bij zijn, want deze groene (€ 3,95) en oranje (€ 4,50) setjes met een boekgerelateerde quote van Jane Austen zijn op dit moment in de uitverkoop bij de Nederlandse Jane Austen webshop. Een pakje bestaat uit 20 stickers.

Bron: www.bol.com

Mocht je veel boeken aan veel verschillende mensen uitlenen, dan kun je ook deze Personal Library Kit (€ 13,49) overwegen. De leenkaartjes kun als een echte bibliothecaris uit het boek halen als je ze uitleent. Op deze manier houd jij eenvoudig het overzicht waar welk boek zich bevindt. Het insteekhoesje – met daarop je naam geschreven – zit in het boek bevestigd, dus ook de lener weet van wie het boek is.

Ook zijn er losse refills met 15 extra uitleenkaartjes (€ 9,11) te koop.

Comeback

Zit je smaak er nog niet tussen, dan is Google dus echt een uitvinding. Om verder te zoeken naar betaalde exemplaren of om gratis bookplates te downloaden en te printen. Als daar niets van jouw gading tussen zit, dan weet ik het ook niet meer. Maar wat ik wel weet is dat de exlibris in 2017 weer een serieuze comeback gaat maken tezamen met de stijgende boekenverkoop. Doe jij mee met deze trend?